Atatürk’ün Türk Dünyasına Verdiği Önem: “Turan” Gazetesi ve Türk Birliği Vizyonu
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk dünyasına olan ilgisi ve geleceğe yönelik stratejik bakışı, onun yalnızca Türkiye Cumhuriyeti’ni değil, tüm Türk coğrafyasını düşünerek hareket ettiğini gösteriyor. Atatürk’ün, Finlandiya’da yayımlanan “Turan” isimli bir gazeteyi el altından desteklediği ve bu gazeteyi Türk dünyasının sesi haline getirdiği iddiaları, Türk birliği fikrine verdiği önemi bir kez daha gündeme getiriyor.
Atatürk ve “Turan” Gazetesi
Finlandiya’da yayınlandığı söylenen “Turan” gazetesi, Atatürk’ün desteğiyle Rusça, Fince ve Türkçe dahil dört dilde yayımlanmış ve büyük ölçüde Rusya topraklarında dağıtılmıştı. Gazetenin amacı, Sovyetler Birliği içinde yaşayan Türk topluluklarını bilinçlendirmek ve kültürel bağları güçlendirmekti. Atatürk’ün ölümünden sonra gazetenin finansmanı kesildiği için yayın hayatına son verildiği belirtiliyor.
Bu gazetenin varlığı, Atatürk’ün yalnızca Türkiye sınırları içinde değil, dünya genelindeki Türk halklarının kaderini de göz önünde bulundurduğunu ortaya koyuyor. Türk dünyasıyla bağların kopmaması için dil, tarih ve kültürel çalışmaların önemine sık sık vurgu yapan Atatürk, bu doğrultuda Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu gibi önemli kuruluşları hayata geçirmiştir.
“Bugün Dostumuz, Ama Yarın…”
Atatürk, 1933 yılında yaptığı bir konuşmada, Türkiye’nin Türk dünyasıyla olan bağlarını koparmaması gerektiğini şu sözlerle dile getirmiştir:
“Bugün Sovyet Rusya dostumuzdur, komşumuzdur, müttefikimizdir… Devlet olarak bu dostluğa ihtiyacımız var! Fakat yarın ne olacağını kimse kestiremez. Tıpkı Osmanlı İmparatorluğu gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi parçalanabilir! Bugün elinde sımsıkı tuttuğu milletler, avuçlarından sıyrılabilirler… Dünya yeni bir dengeye ulaşabilir! İşte o zaman Türkiye, ne yapacağını bilmelidir!”
Bu sözleriyle Atatürk, gelecekte Sovyetler Birliği’nin dağılabileceğini öngörmüş ve Türkiye’nin o güne hazırlıklı olması gerektiğini vurgulamıştır. Bugün bağımsız Türk devletleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan, Atatürk’ün bu ileri görüşlülüğünü doğrulayan bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Türk Dünyasına Verilen Mesajlar
Atatürk’ün Azerbaycan elçisi İbrahim Abilof’a söylediği şu sözler, onun Türk dünyasına verdiği önemi net bir şekilde göstermektedir:
“Azerbaycan Türklerinin dertleri kendi dertlerimiz ve sevinçleri kendi sevinçlerimiz gibi olduğu için, onların muratlarına nail olmaları, hür ve müstakil olarak yaşamaları bizi pek ziyade sevindirir.”
Ayrıca Atatürk, Azerbaycan’ın bağımsızlığını temsil eden bayrağı bizzat kendi elleriyle göndere çekerek, Azerbaycan ve Türkiye arasındaki kardeşlik bağlarını simgesel bir hareketle pekiştirmiştir.
Atatürk’ün Türk Birliği İçin Attığı Adımlar
Atatürk, Türk dünyasının bir araya gelebilmesi için çeşitli stratejik hamlelerde bulunmuştur. Bu doğrultuda;
• Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’nu kurarak Türk dili ve tarihini ortak payda haline getirmeye çalıştı.
• Türkiyat Enstitüsü gibi akademik kuruluşlarla Türk halklarının ortak tarihi bilincini oluşturmayı hedefledi.
• Eğitim sisteminde Orta Asya’dan başlayan tarih öğretimini teşvik etti.
• Türk dünyasında dil ve kültürel bağları koruyabilmek için devlet eliyle projeler geliştirdi.
Atatürk’ün Öngörüsü Gerçekleşti mi?
Bugün, bağımsız Türk devletlerinin varlığı ve Türk Devletleri Teşkilatı gibi uluslararası organizasyonların hayata geçmesi, Atatürk’ün ileri görüşlü vizyonunu bir kez daha doğrulamaktadır. Türkiye’nin Azerbaycan ile olan “Tek Millet, İki Devlet” anlayışı ve Türk dünyasının siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda giderek daha fazla iş birliği yapması, Atatürk’ün yıllar önce ortaya koyduğu stratejik planların günümüzde hayat bulduğunu göstermektedir.
Sonuç
Atatürk’ün “Turan” gazetesi aracılığıyla Türk dünyasına verdiği önem ve Sovyetler Birliği’nin dağılmasına yönelik öngörüsü, onun yalnızca bir devlet adamı değil, aynı zamanda büyük bir stratejist olduğunu da ortaya koyuyor. Türk birliği konusundaki bu hassasiyet, günümüzde daha da anlam kazanırken, Atatürk’ün sözleri ve fikirleri, Türk dünyası için yol gösterici olmaya devam ediyor.
— Haber Merkezi
