1845 ile 1847 yılları arasında, İrlanda’da patateslerdeki bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan kıtlık, birkaç milyon kişinin ölmesine veya göç etmesine yol açtı.
Patates çürümesiyle tetiklenen 1840’ların Büyük Kıtlığı, büyük bir açlığa ve hastalığa neden oldu. 1 milyon İrlandalı’nın ölümünün ardından, çoğu vatanlarını terk etmeye zorlandı.
Birçok kişi, yeni fırsatlar ve daha iyi bir yaşam umuduyla ABD’ye göç etti ve sığınma istedi.
İrlanda Diasporası, 19. yüzyılda büyüdü ve 20. yüzyılda önemli bir hale geldi. Bugün Amerika Birleşik Devletleri’nde 40 milyondan fazla İrlanda asıllı insan yaşıyor. İrlanda’da ise yaklaşık 5 milyon insan yaşamaktadır.
Kıtlık, İrlanda tarihinde bir dönüm noktası olmuştur. Adada kalmayı başaran insanların demografik, siyasi ve kültürel yapıları değişmiştir. İrlandaca kullanımı azalmış, çoğunluk İngilizce konuşmaya başlamış ve ülke, Britanya’ya bağlı kalmayı savunan Birlikçiler ve bağımsızlık isteyen Milliyetçiler olarak iki gruba ayrılmıştır.
Osmanlı, kendi zor durumuna rağmen İrlanda’ya insani yardım gemileri göndermiştir. Ancak İngiltere, Osmanlı yardım gemilerinin Dublin limanına yanaşmasına izin vermemiştir. Bunun üzerine gemiler, 30 mil uzaktaki Drogheda limanına yanaşmış ve yükünü burada indirmiştir. İrlandalılar, yapılan yardıma karşı Osmanlı’ya teşekkür mektubu göndermiştir. Bu mektup Osmanlı arşivlerinde bulunmaktadır. İrlanda halkı, zor zamanlarında yapılan bu yardımı hiç bir zaman unutmadı.
İrlandalı eski kuşaklar, nesiller boyu bu acı günde yanlarında duran Osmanlı’ya minnettar kalmışlardır. Ancak yeni nesillere bu durum artık unutturulmuş bir konu haline gelmiştir.
Nihal Taş
