Eluca Atalı: Sınır Tanımayan Kalem
GHA
İsveç’te yaşayan ve 49 kitabı yayımlanan yazar Eluca Atalı, Azerbaycan’ın Zafer Günü etkinlikleri kapsamında Kopenhag’da düzenlenen programda dikkatleri üzerine çekti. Atalı, eserlerinde Azerbaycan ve Türk dünyasının meselelerini ele alarak, uluslararası çapta yankı uyandıran bir kalem olarak tanınıyor. Aynı zamanda Azerbaycan diasporasının aktif bir üyesi olan yazar, edebiyatın gücünü toplumsal farkındalık yaratmada kullanıyor.
İran Zindanlarında Geçen 10 Yıllık Araştırma
Atalı’nın en dikkat çeken eserlerinden biri olan İran Zindanında romanı, yazarın İran’daki Hizbullah zindanlarında kalan Azerbaycanlı tutuklularla yaptığı röportajlara dayanıyor. Bu kitabın yazım sürecini anlatan Atalı, “10 yıl boyunca 100’den fazla eski tutuklu ile mail, Skype ve WhatsApp üzerinden görüştüm. Bazıları üniversiteden sınıf arkadaşımdı,” diyerek sürecin ne kadar titizlikle yürütüldüğünü vurguluyor.
Romanın yayınlanmasının ardından İran’dan ve Hizbullah’tan gelen tepkiler nedeniyle büyük baskılara maruz kaldığını belirten Atalı, “İdamıma fetva verdiler, ancak gerçek sanatçı zamanın efendisine boyun eğmemelidir,” diyerek kararlılığını ortaya koyuyor.
Edebiyatın Felsefi Boyutu: İnsan ve Değişim
1966 yılında Azerbaycan’ın Neftçala ilinde doğan Eluca Atalı, Bakü Devlet Üniversitesi Kütüphanecilik bölümünden mezun oldu. Doktora tezinde “Azerbaycan’da Kitap Bilimi: Oluşumu, Gelişimi, Çağdaşlık Aşaması ve Perspektifleri” konusunu ele aldı.
Edebiyata “felsefi-sanatsal minyatür” akımını kazandıran Atalı, eserlerinde insanın iç dünyasını, doğayı ve toplumsal değişimleri derinlemesine ele alıyor. Yazarın benimsediği felsefi görüşlerden biri de Asıf Ata’nın “İnsan değişmezse, dünya değişmez” sözü.
Atalı, doğadan ve çocuklardan ilham aldığını belirterek, “Doğa ve çocuklar bana konu olmaktan hiç yorulmuyorlar. Onlar hakkında yazıyorum, çünkü benimle birlikte düşmelerini istemiyorum,” diyerek edebiyat anlayışını özetliyor.
Ödüller ve Uluslararası Tanınırlık
Bugüne kadar birçok ödüle layık görülen Atalı, özellikle Irak Türkmen Yazarlar Birliği tarafından verilen “Kalem Ustası Ödülü” ile edebi başarısını taçlandırdı.
Eserleri birçok dile çevrilen yazarın kitapları arasında şunlar yer alıyor:
• İnsandan Üstün (2005, 2007)
• Attila’nın Açık Penceresi (2010)
• Kumdaki Serçeler (2010)
• Milli Monolog (2009)
• Bir Yudum Özgürlük (2013)
• Kerküklüler – Yalnız Bırakılmış Türkler (2014, 2015)
• Özgürlük Hikâyeleri (2015)
• Atlara Kurşun Sıkmayın (2015)
• Gecikmiş Oyuncak (2013)
• Anka Kuşu (2021)
• Yeniden Doğuş Anka Kuşu (2022)
Özellikle İran İslam Devrimi’nin sosyal ve siyasi etkilerini ele aldığı “İran Hizbullah Hapishanesinde” roman serisi büyük yankı uyandırdı.
II. Karabağ Savaşı’nı konu alan Nenemin Dronu, Tarihin Saklı Korkusu, Özgürlük ve İstibdat Konusunun Felsefi Psikolojik Açılımı gibi eserleri de tarih ve felsefi analiz açısından büyük önem taşıyor.
Edebiyatı bir mücadele aracı olarak gören Atalı, yazılarıyla Azerbaycan ve Türk dünyasının sesi olmaya devam ediyor.
İsveç