1937 yılında işgalci Ruslar tarafından “Türkçülük” ile suçlanan Türkolog Bekir Vahab oğlu Çobanzade’nin naaşı Nargin adasına götürülüp denize atıldı.
RUHU ŞAD MEKANI CENNET OLSUN
Kırım Çobanzade’de 1893 yılında doğdu. 1924 yılından Azerbaycan’a yerleşti ve ölümüne kadar Bakü’de yaşadı. Şimdiye kadar bilinen 18 kitap biliniyor. Bu kitapların çoğu Türk dili, dil bilgisi, folklor, edebiyatı. Bakü’ye gelip yerleşmenin sebebi, o dönem Türkistan’da ortak alfabeye geçişin temellerini hazırlayıp hayata geçirmekti.
1926 yılında Bakü’de düzenlenen Birinci Genel Birlik Türkoloji toplantısının başlıca organizatörlerinden biriydi. Türkoloji toplantısı yapılırken Stalin: “Türkoloji toplantısı hangi alfabeye gideceğine karar veremez. “Hangi alfabeyi kabul etme olasılıklarını tartışabilir. Türkoloji Meclisi, Latin alfabesine geçişle birlikte Türkleri birleştirmeyi temel hedef olarak belirledi. Çünkü Türkleri Kiril alfabesine çevirme düşünceleri vardı. Azerbaycan’da yetiştirdiği Türkoloqlar – Dəmirçizadə, Muhtar Hüseynzadə, İsmayıl Əfəndiyev, Feyzulla Qasımzadə onun öğrencileri idi.
Azerbaycan Halkının İç İşleri Komiseri, işgalci Rus Stepan Yemelyanov tutuklanmasıyla ilgili olarak: “Eğer başka bir suçu yoksa Türkoloji Kurulu’na katıldığındandır. Mahkeme 11.20’de başladı ve 11.40’ta sona erdi. Sadece 20 dakikalık bir mahkemeydi. Emri yerine getiren istilacı Rus teğmen Shobolov’du. Tüm kişisel el yazmaları işgalci Ruslar tarafından yakıldı. Türkoloji toplantısına katılanların hepsi vuruldu. Sadece iki kişi kendi babalarıyla birlikte öldü. Bunlar samağa ağamalı oğlu 1930 ferhad ağazade ataları ile birlikte 1931 yılında vefat etmiştir. Türk Milleti bu dahi insanı unutmamalı, her zaman hatırlamalı ve yaşatmalıdır. Ruhu şad, mekanı cennet olsun..Fatih Küpeli
