NESLİ TÜKENMİŞTİ: 132 YIL SONRA ANAVATANI AMASYA’DA TOPRAKLA BULUŞTU
– 1896 yılında doğada nesli tükendiği için “yitik lale” olarak adlandırılan “tulipa sprengeri baker” 132 yıl sonra anavatanı Amasya’da toprakla buluştu.
1892 yılında Amasya’nın Merzifon ilçesinde Alman bir bahçıvan tarafından keşfedilen ve “tulipa sprengeri baker” olarak bilim dünyasına kazandırılan endemik lale, keşfedildikten 4 sene sonra doğada yok oldu. Yerli ve yabancı yüzlerce bilim insanının uzun süren çalışmaları sonuç vermeyince doğada neslinin yok olduğu düşünülen ve bu nedenle “Yitik Lale” olarak adlandırılan Tulipa Sprengeri Baker tohumları, “Yitik Lale Sılaya Dönüyor” Projesi kapsamında 132 yıl sonra anavatanı Amasya’da toprakla buluşturuldu.
Tulipa Sprengeri Baker, Amasya’nın Merzifon ilçesinde Alman bir bahçıvan tarafından 1892 yılında keşfedildi. Bilimsel adı “tulipa sprengeri baker” olan “yitik lale”, bilim dünyasına tanıtıldıktan 4 sene sonra doğada son olarak 1896’da görüldü. Daha sonra bilim insanları tarafından her yerde aranan yitik laleyi bulma çalışmaları sonuç vermedi. Nesli tükendiği düşünülen endemik laleye, Yitik Lale adı verildi.
Türkiye’de yok olan Yitik Lale’nin da Avrupa’da az sayıda bahçede varlığını sürdürdüğü öğrenildi. İstanbul Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, lalenin Türkiye’ye geri getirilmesi için “Yitik Lale Gurbetten Sılaya Dönüyor” adlı bir proje başlattı. Endemik türün soğan ve tohumları İngiltere’den anavatanı Amasya’nın Merzifon ilçesine getirildi. Merzifon’da bir bahçede özenle korunan ve tohum vermesi 4 gözle beklenen yitik lale, neslinin devamı için tohum verdi.
Elde edilen tohumlar “Yitik Lale Sılaya Dönüyor” Projesi kapsamında Amasya’nın Çakallar Mevkinde düzenlenen tohum ekim töreninde toprakla buluştu. 132 yıl sonra yitik lalenin anavatanında düzenlenen toplantıya Amasya Valisi Önder Bakan, Milli Parklar yetkilileri ve Akademisyenler katıldı.
Amasya Valisi Önder Bakan, “Bugün Amasya’mızda 132 yıldır yitik lalenin tekrar yurduna geri dönmesini sağlamak için Milli Parklar ve Nezahat Gökyiğit Vakfıyla bir araya geldik. Yaklaşık 40 bin tohumu Amasya’daki Ata yurduyla onları buluşturduk. Endemik bir bitki Amasya’daki yitik lale 132 yıl sonra anavatanına geri döndü.
Bundan yıllar önce Merzifon Amerikan kolejindeki bir hocanın doğada bulduğu bu tohumu İtalya’ya getirmesi, oradan İngiltere’ye gitmesi ve İngiltere’den Nezahat Gökyiğit hanımefendi vakfıyla tekrar Milli Parklar Genel Müdürlüğümüzle işbirliği yapılarak Amasya’ya anavatanına geri dönmesini sağladık. Bugün ekimleri yapıldı. Endemik bir bitki olan bu yitik lalemiz 132 yıl sonra tekrar anavatanına kavuşmuş oldu.” ifadelerine yer verdi.
Anavatanı Amasya’da toprakla buluşturulan Yitik Lale’nin tohumları, özenle takip edilerek korunacak. Çiçeğe dönüşmesi için 5 yıl boyunca dört gözle beklenecek.
GHA
