Türkiye: Ekim’de sanayi üretimi %8,5 arttı
Türkiye’de Ekim ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,6 artarken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre %0,6 oranında artış göstermiştir.
Türkiye’de Ekim ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,6 artarken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre %0,6 oranında artış göstermiştir. Arındırılmamış verilere göre ise, sanayi üretiminde, geçen yılın aynı dönemine göre %5,4 oranında artış gerçekleşmiştir. Bizim tahminimiz Ekim ayında sanayi üretiminin arındırılmış verilerle yıllık bazda %8,6 artması yönündeydi.
Sanayi üretimi tarafında genel eğilim pozitif olmayı ve güçlü büyüme görünümünü de yıllık bazda desteklemekle beraber, özellikle sermaye malı tarafındaki daralan eğilim büyümenin önümüzdeki dönemlerde momentum kaybedebileceğini göstermektedir. Söz konusu aylık gerçekleşmelerle beraber, 4Ç21’e de geçilen dönem itibariyle görülen sermaye üretimi yavaşlaması, sabit sermaye yatırımlarında bir yavaşlama anlamına gelmektedir. Bu durum, özellikle büyümenin niteliği ve sürdürülebilirliği açısından önemsediğimiz bir konu. Para ve maliye politikalarındaki genişleme durumu ile normalleşme sonrası dönemin devir etkilerini takip etmek durumundayız. Diğer taraftan, sanayi üretimi değişim oranlarında geçen aylara göre aylık değişimlerde ivme kaybeden kalemler de son çeyrekte büyümenin önceki çeyreklerin altında kalmasına neden olabilir. Teknoloji kırılımları bakımından; orta-yüksek teknoloji tarafında görülen %2’lik daralma ve yüksek teknolojide aylık bazda %0,4’lük yavaş büyümeye karşılık, düşük teknoloji tarafında %3,8’lik artış gözlemliyoruz. Bu da sanayideki büyümenin tamamına yakınının düşük teknoloji kırılımından geldiğini göstermektedir ki, ihracattaki asıl rekabetçilik kriteri açısından yüksek teknolojinin önemsenmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Üretim açısından, bu noktada bizim için asıl zorlayıcı olan etmenin hammadde ve enerji fiyatlarındaki artış olduğunu değerlendiriyoruz.
Detaylara baktığımızda; madencilik ve taş ocakçılığı aylık bazda %0,3 daralırken, yıllık bazda %9,2 artış göstermiştir. İmalat sanayiinde aylık bazda %0,7 artış görülürken, yıllık bazda ise %9,2’lik büyüme gerçekleşmiştir. Elektrik, gaz, buhar grubunda ise aylık bazda %0,1 artış görülmüş, yıllık bazda ise büyüme %3,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Aylık bazda dayanıksız tüketim malı %3,6, enerji %1,4, ara malı %1,3 ve dayanıklı tüketim malı %0,3 oranında artmıştır. Sermaye malı %5,2 daralmıştır. İlgili kalemlerdeki yıllık değişimlere bakıldığında ise; ara malı %13,2, dayanıklı tüketim malı %10,7, dayanıksız tüketim malı %8,4, sermaye malı %3,9 ve enerji %1,5 artmıştır.
Bu yılın genelinde büyümenin çift hanede gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Yılın ilk dönemlerindeki eğilim son derece güçlüydü, bunun devir etkisiyle dönemsel olarak geçen yılın aynı dönemine göre de genel trendi devam ettirici oranlar göreceğiz. Buna karşılık, ekonomide önümüzdeki süreçte bir momentum kaybının olacağını düşünüyoruz. Hem iç ve dış talep koşullarındaki değişim, hem de yatırım ortamına dair görünüm çerçevesinde gelecek yıl büyüme görünümü üzerindeki riskleri aşağı yönlü ağırlıklı olarak değerlendiriyoruz. 2021 yılında ise yıllık GSYH büyümesi tahminimiz %10,5 oranındadır.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
